Πώς η Φυσική Δραστηριότητα Βοηθάει την Αρτηριακή Υπέρταση

Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών που μεταφέρουν αυτό το αίμα από την καρδιά στα διάφορα όργανα. Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζεται η συστολική πίεση που υπερβαίνει τα 140 mmHg ή η διαστολική τα 90 mmHg σε συνθήκες ηρεμίας. Η υπέρταση αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες κίνδυνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, εμφράγματος και περιφερικής αγγειοπάθειας.

Παράγοντες που Ευνοούν την Ανάπτυξη της Υπέρτασης

Σε ποσοστό 90 – 95% των περιπτώσεων η αρτηριακή υπέρταση μπορεί να οφείλεται σε:

• Κληρονομικούς παράγοντες
• Αυξημένο σωματικό βάρος
• Καθιστική ζωή
• Υπερβολική πρόσληψη αλατιού
• Αυξημένο άγχος
• Αρτηριοσκλήρυνση

Για κάθε 20 mmHg αύξησης της συστολικής πίεσης ή 10 mmHg αύξησης της διαστολικής, διπλασιάζεται ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα. Δηλαδή, συστολική πίεση 150 mmHg σημαίνει διπλάσιο κίνδυνο από ότι 130 mmHg και αντίστοιχα, διαστολική πίεση 90 mmHg διπλάσιο κίνδυνο από όσο διαστολική πίεση 80 mmHg.

H Φυσική Δραστηριότητα στη Ρύθμιση της Αρτηριακής Πίεσης

Η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής με μείωση του σωματικού βάρους σε περίπτωση παχυσαρκίας και διακοπή του καπνίσματος σε συνδυασμό με αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της νόσου ή να μειώσει σημαντικά τη δόση της φαρμακευτικής αγωγής. Σε άτομα με τα ανώτερα φυσιολογικά επίπεδα τιμών αρτηριακής πίεσης τέτοιες παρεμβάσεις μπορούν να καθυστερήσουν τη φαρμακευτική θεραπεία ή ακόμα και να την αποφύγουν.

Κατά τη Διάρκεια της Φυσικής Δραστηριότητας…

Στους αθλούμενους με φυσιολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης μετά από κάθε σειρά επαναλήψεων ή σετ μιας άσκησης η διαστολική πίεση μειώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα της ηρεμίας, ενώ στους υπερτασικούς η διαστολική πίεση επιστρέφει στα επίπεδα ηρεμίας. Από αυτή την ενέργεια παρατηρούμε σημαντική βελτίωση της διαστολικής πίεσης.  

Μετά την Διάρκεια της Φυσικής Δραστηριότητας…

Οι υπερτασικοί ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή και επιλέγουν ως δραστηριότητα την αερόβια άσκηση περίπου 40 λεπτά στο 60% καρδιακής συχνότητας, η αρτηριακή πίεση μειώνεται μετά την άσκηση και για 24 ώρες και διατηρείται κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα. Επαναλαμβανόμενες προπονήσεις αερόβιας άσκησης για διάστημα 4 εβδομάδων έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ηρεμία κατά 10 mmHg τη συστολική και 6 mmHg τη διαστολική, η οποία διατηρείται για 7 ημέρες.

Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Υπέρτασης

Οι διατροφικές οδηγίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης συστήνουν τη δίαιτα DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) η οποία ενθαρρύνει τη μείωση νατρίου, την ποικιλία φρούτων και λαχανικών, τα γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και την ποικιλία τροφίμων με θρεπτικά συστατικά όπως κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο, που βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Προτείνεται σε υπερτασικά άτομα καθώς φαίνεται να έχει εμφανή επίδραση στην αρτηριακή πίεση σε μόλις 14 ημέρες. 

Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση όσο ένα αντιυπερτασικό φάρμακο με τις ακόλουθες συστάσεις:

1. Ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά
2. Φυσιολογικό σωματικό βάρος
3. Άθληση: 2-3 φορές την εβδομάδα
4. Μείωση στην πρόσληψη αλατιού σε 5γρ- 6γρ/ημέρα
5. Διακοπή καπνίσματος και αλκοόλ  (<140γρ/εβδομάδα για άνδρες και <90γρ./εβδομάδα για γυναίκες)
6. Περιορισμός στην κατανάλωση τσαγιού και καφέ
7. Έλεγχος και καλύτερη διαχείριση στρες.

Πηγές:

1. William D.McArdle et al.,2018,Sports and Exercise Nutricion,Broken Hill.
2. JackH.Wilmore et al., 2011,Physiology of Sport and Exercise, Broken Hill.
3. Αντώνιος Ζαμπέλας, 2011, Κλινική διαιτολόγια και διατροφή με στοιχεία παθολογίας, Εκδοσεις Π.Χ. Πασχαλιδης – Broken Hill Publishers LTD.