Πώς Επηρεάζουν τα Φάρμακα τη Διατροφή των Αθλητών;

Η λήψη της τροφής επηρεάζει την απορρόφηση ορισμένων ουσιών των φαρμάκων και κατ’ επέκταση τη συνολική βιοδιαθεσιμότητα τους, μεταβάλλοντας το pH των γαστρικών υγρών και άρα τη διαλυτότητά τους σε αυτά, καθώς και το χρόνο γαστρικής κένωσης που θα επηρεάσει με την σειρά του το χρόνο απορρόφησής τους από το λεπτό έντερο. Αν και όλοι οι ασθενείς δεν κινδυνεύουν στον ίδιο βαθμό από την εμφάνιση τέτοιων αλληλεπιδράσεων, φαίνεται μεγαλύτερο κίνδυνο να διατρέχουν οι ηλικιωμένοι. Ωστόσο, αυτές οι αλληλεπιδράσεις επηρεάζουν τη θερμιδική πρόσληψη των αθλητών τόσο σε θρεπτικά συστατικά όσο και σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που με τη σειρά τους θα μειώσουν την αθλητική επίδοση.

Αλληλεπίδραση Φαρμάκων- Τροφής

Πρόσφατα οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων – τροφών ταξινομήθηκαν σε 5 βασικές κατηγορίες και συγκεκριμένα σε αυτές που προκαλούν:

1. Μείωση της απορρόφησης συστατικών
2. Καθυστέρηση της απορρόφησης
3. Αύξηση της απορρόφησης
4. Επιτάχυνση τις απορρόφησης
5. Και καμία μεταβολή στην απορρόφηση

Η μείωση της απορρόφησης συμβαίνει εξαιτίας της πέψης της τροφής λόγω αυξημένου γαστρικού pH. Από την άλλη, καθυστερημένη απορρόφηση δεν σημαίνει ότι θα απορροφηθεί λιγότερη ποσότητα φαρμάκου, αλλά ότι απαιτείται περισσότερος χρόνος. Τα φάρμακα που συνδέονται με την αύξηση της απορρόφησης φυσιολογικά έχουν ημιτελή απορρόφηση λόγω φτωχής διαλυτότητας στα γαστρικά υγρά, άρα με τη λήψη τροφής θα αυξηθεί η έκκριση χολικών αλάτων, με αποτέλεσμα τον αυξημένο ρυθμό διαλυτότητας και αύξησης της απορρόφησης.

Επίδραση Φαρμάκων στην Απορρόφηση Θρεπτικών Συστατικών και Βιταμινών

Η παρατεταμένη χρήση καθαρτικών συγκεκριμένα, μειώνει το ρυθμό απορρόφησης ουσιών όπως: η γλυκόζη, οι πρωτεΐνες, το νάτριο, το κάλιο και ορισμένες βιταμίνες. Έπειτα, το παραφινέλαιο λειτουργεί ως διαλύτης για τις λιποδιαλυτές βιταμίνες, οδηγώντας σε δυσαπορρόφηση του καροτενίου, των βιταμινών A,D,E,K, του ασβεστίου και του φωσφόρου με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεομαλακίας, ραχίτιδας, οστεοπόρωσης και καταγμάτων σε αθλητές. Μερικά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ανεπάρκεια σιδήρου και φολικού οξέος, γεγονός που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε αθλήτριες με εμμηνόρροια, ενώ αλλά φάρμακα συμβάλουν στην όρεξη είτε αυξάνοντας είτε μειώνοντάς την.

Επίδραση των Φαρμάκων στη Διατήρηση του Ισοζυγίου Υγρών και Ηλεκτρολυτών

Συνηθισμένη ανεπιθύμητη ενέργεια των φαρμάκων είναι η κατακράτηση νατρίου και καλίου. Χρειάζεται συχνή παρακολούθηση ηλεκτρολυτών γιατί συνήθως υπάρχει αύξηση βάρους που οφείλεται στην ουσία στην κατακράτηση υγρών. Η σωστή ενυδάτωση με σκοπό την πρόληψη της αφυδάτωσης είναι καθοριστικός παράγοντας για την απόδοση των αθλητών. Μια πιθανή αύξηση βάρους από κατακράτηση υγρών θα προκαλέσει προβληματισμούς σε αθλητές που κατηγοριοποιούνται ανάλογα το σωματικό τους βάρος.

Πηγές:

1. Αντώνιος Ζαμπέλας, 2011, Κλινική διαιτολόγια και διατροφή με στοιχεία παθολογίας, Εκδοσεις Π.Χ. Πασχαλιδης – Broken Hill Publishers LTD.
2. Matthew S.Fritz et al., Analysis of baseline by treatment interactions in a drug prevention and health promotion program for high school male athletes, Addictive behaviors, 2005 Jun;30(5):1001-5.