Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση: Τι είναι και πώς την αντιμετωπίζουμε

Η γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, ή αλλιώς ΓΟΠ ή ΓΟΠΝ, είναι μια διαταραχή η οποία οφείλεται στην προς τα πάνω ροή του γαστρικού περιεχομένου, από το στόμαχο προς τον οισοφάγο.

Φυσιολογικά, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας που ενώνει τον οισοφάγο με το στόμαχο ασκεί μεγάλη πίεση ώστε να μη συμβαίνει η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου. Έτσι, όταν η πίεση αυτή μεταβάλλεται μπορεί να οδηγήσει σε ΓΟΠ.
Το γαστρικό περιεχόμενο, το οποίο περιλαμβάνει και το υδροχλωρικό οξύ του στομάχου, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο βλεννογόνο του οισοφάγου δηλαδή, οισοφαγίτιδα. Όσο πιο όξινο είναι το περιεχόμενο και όσο συχνότερα βρίσκεται σε επαφή με τον οισοφάγο, τόσο σοβαρότερη είναι η βλάβη που δημιουργείται.
Η επαναλαμβανόμενη λοιπόν ΓΟΠ προκαλεί οισοφαγίτιδα με ποικίλες συνέπειες περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές. Αυτές μπορεί να είναι:

• Καταστροφή βλεννογόνου με διάβρωση και εμφάνιση ελκών
• Καταστροφή αγγείων της συστηματικής κυκλοφορίας του οισοφάγου
• Οισοφαγικό οίδημα
• Στένωση του οισοφάγου
• Αίσθημα καύσου στο στήθος.

Η διατροφή παίζει τεράστιο ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ΓΟΠ. Οι συστάσεις που προκύπτουν θα πρέπει να αποσκοπούν στα εξής:

• Σε αποφυγή ή μείωση ουσιών που είναι ικανές να ελαττώσουν την πίεση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα
• Σε αποφυγή συστατικών οι οποίες που συνήθως προάγουν την έκκριση γαστρικού οξέος και επομένως η αύξησή του θα προκαλέσει προβλήματα και ερεθισμό στην περίπτωση παλινδρόμησης
• Σε αποφυγή τροφίμων ή συστατικών των τροφίμων που φαίνεται να ερεθίζουν περισσότερο έναν οισοφάγο με φλεγμονή
• Σε αποφυγή πρακτικών που εντείνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ [1].

Θα πρέπει λοιπόν τα άτομα που πάσχουν από ΓΟΠ ή και από οισοφαγίτιδα λόγω παλινδρόμησης, να ενημερώνονται σχετικά με το ποια τρόφιμα συστήνεται να αποφεύγουν και με το τι θα πρέπει γενικά να προσέχουν. Συγκεκριμένα, οι συστάσεις διαμορφώνονται ακολούθως:

• Συστήνεται η κατανάλωση μικρότερων γευμάτων, χωρίς να καταναλώνεται το φαγητό γρήγορα και αμάσητο.
• Συστήνεται η κατανάλωση υγρών να γίνεται μεταξύ των γευμάτων αντί κατά τη διάρκεια αυτών, με σκοπό να ελέγχονται καλύτερα οι μεγάλες αυξήσεις του όγκου του γαστρικού περιεχομένου.
• Στην περίπτωση παχυσαρκίας ή υπερβαρότητας, προτείνεται η απώλεια βάρους.
• Συστήνεται η αποφυγή στενών ρούχων που πιέζουν την περιοχή κοιλιάς-στομάχου, καθώς και αποφυγή κατάκλισης ή σκυψίματος εμπρός για τουλάχιστον δύο ώρες μετά το γεύμα.
• Αποφυγή καπνίσματος.
• Περιορισμός ή αποφυγή του καφέ.
• Συγκεκριμένες τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται περιλαμβάνουν:
  τη σοκολάτα, το βούτυρο και γενικά τα λιπαρά τρόφιμα (λιπαρά κρέατα, λιπαρές- «βαριές» σάλτσες κλπ), τηγανητά, πολλά μπαχαρικά στο φαγητό, πικάντικα τρόφιμα, όξινα (για παράδειγμα: λεμόνι, πορτοκάλι, γκρειπ φρουτ, ρόδι, χυμούς), τα αναψυκτικά και τα αλκοολούχα ποτά [1,2].

Είναι αποδεδειγμένο ότι η τροποποίηση του τρόπου ζωής ασθενών με ΓΟΠ με βάση τα παραπάνω θα βελτιώσει σημαντικά τη συμπτωματολογία και την ποιότητα ζωής. Προσοχή όμως! Όπως πάντα, οι οδηγίες χρειάζονται εξατομίκευση, αφού η ανοχή του κάθε ασθενούς στα παραπάνω μπορεί να διαφέρει. Συμβουλευτείτε το γιατρό και το διαιτολόγο σας !

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1. Sareen S. Gropper et al. 2007. Διατροφή και Μεταβολισμός, Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.

2. Αντώνιος Ζαμπέλας, 2014. Κλινική διαιτολογία και διατροφή με στοιχεία παθολογίας, Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης.